Uroczystości 76. rocznicy Bitwy Radłowskiej w hołdzie dla męstwa i poświecenia żołnierzy polskich

Opublikowano: środa, 02 września 2015 - 13:58

Starosta Tarnowski Roman Łucarz i Burmistrz Radłowa Zbigniew Mączka zapraszają mieszkańców Powiatu Tarnowskiego na obchody 76. rocznicy Bitwy Radłowskiej, które odbędą się 5 i 6 września w Biskupicach Radłowskich i Radłowie. Uroczystości są hołdem dla męstwa i poświecenia żołnierzy polskich, którzy w wrześniu 1939 roku podjęli nierówną walkę z niemieckim agresorem.

Honor jest rzeczą bezcenną

- „Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja skrwawiona w wojnach na pewno na pokój zasługuje. Ale pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata ma swoją cenę wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor…”. Te słowa polskiego Ministra Spraw Zagranicznych Józefa Becka wybrzmiały w sali Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 5 maja 1939 roku, na cztery miesiące przed agresją Niemiec hitlerowskich na Polskę. W niezwykle trafny sposób oddawały one atmosferę tamtych dni, ale i postawę Żołnierza Polskiego, który we wrześniu 1939 roku stanął na drodze niemieckiej machiny wojennej. Wrzesień 1939 roku był czasem bohaterów… Bohaterów spod Westerplatte, Pszczyny, Wizny, Modlina, Bzury, Radłowa…


Odnowiony monument w Biskupicach Radłowskich na 76. rocznicę

Program obchodów 76. rocznicy Bitwy Radłowskiej obejmuje uroczystości w Biskupicach Radłowskich - 5 września (sobota) oraz Radłowie - 6 września (niedziela). W Biskupicach Radłowskich rozpoczną się one mszą św. w tamtejszym kościele parafialnym - o godz. 17.00. O godz. 18.30 przy pomniku poświęconym Żołnierzom Armii „Kraków” odbędzie się wieczornica patriotyczna, podczas której między innymi odsłonięty zostanie odnowiony monument, usytułowany w miejscu dawnej przeprawy mostowej na Dunajcu. W niedzielę 6 września o godz. 10.30 uczestnicy uroczystości wyruszą z radłowskiego rynku na cmentarz parafialny w Radłowie, gdzie o 11.00 rozpocznie się polowa msza św. w intencji żołnierzy, uczestników Bitwy Radłowskiej i ich rodzin, po której nastąpi część oficjalna z apelem pamięci i salwą honorową.


Historia radłowskiej batalii w skrócie

W wyniku klęski w bitwie granicznej, w pierwszych dniach września 1939 r., Wojsko Polskie rozpoczęło odwrót w kierunku nowych miejsc ześrodkowań. Na południowo-zachodnim odcinku frontu Armia „Kraków”, dowodzona przez generała Antoniego Szyllinga, kierowała się na linię rzek Dunajca i Nidy. Żołnierze 6. Dywizji Piechoty generała Bernarda Monda i 21. Dywizji Piechoty Górskiej generała Józefa Kustronia z Grupy Operacyjnej „Boruta”, forsownym marszem zmierzali w stronę Dunajca, aby pod Bobrownikami i Biskupicami Radłowskimi przeprawić się na jego prawy brzeg i zająć nowe stanowiska obronne. Droga polskich żołnierzy do biskupickiego mostu była daleka, a Niemcy byli coraz bliżej Radłowa. Celem niemieckich oddziałów wydzielonych z 2. Dywizji Pancernej było przedostanie się na tyły wojsk polskich. 7 września o godzinie 16:30 niemieckie wozy bojowe były już na przedmieściach Radłowa. Doszło do wymiany ognia w wyniku, którego żołnierze polscy ewakuowali się w kierunku Biskupic Radłowskich. W mieście powstało straszliwe zamieszanie, pojawiła się panika i tłumy uchodźców, którzy kierowali się do mostu na Dunajcu. Początkowo 4. pułk strzelców podhalańskich powstrzymywał niemieckie natarcie. Ostatecznie jednak w godzinach wieczornych Radów został opanowany przez nieprzyjaciela. W nocy z 7 na 8 września most w Biskupicach został wysadzony, aby na drugi brzeg nie przedostały się niemieckie czołgi.

Żołnierze polscy kontynuowali, przy wsparciu mieszkańców Biskupic Radłowskich, dramatyczną przeprawę przez brody na rzece Dunajec. Biskupice zostały opanowane przez oddziały niemieckie. O świcie rozpoczęło się polskie natarcie w wyniku, którego żołnierzom 20. Pułku Piechoty i pułków podhalańskich udało się opanować teren wzdłuż drogi prowadzącej z Radłowa do Biskupic. Po kilkugodzinnej wymianie ognia natarcie polskie zostało jednak przerwane. Oddziały były zmuszone wycofać się w kierunku Niecieczy, Otfinowa i Wietrzychowic. Nadal trwały walki w centrum Radłowa. To walczyli żołnierze broniący ostatnich gniazd polskiego oporu, wśród nich bohaterscy obrońcy folwarku „Szatanówka” oraz budynku radłowskiej szkoły. Gdy kolejne próby zdobycia szkoły i nakłonienia polskich żołnierzy do kapitulacji zakończyły się niepowodzeniem, żołnierze niemieccy użyli miotaczy ognia. Spłonął   budynek, a wraz z nim jego obrońcy.


Bitwa Radłowska trwała 48 godzin. Była największą bitwa stoczoną przez żołnierzy polskich z wojskami niemieckimi w tej części Małopolski. W walkach o przeprawę przez Dunajec poległo prawdopodobnie 243 polskich żołnierzy, a około 700 zostało rannych. Jednak, co należy podkreślić, ponad 26 tysięcy przekroczyło rzekę i mogło kontynuować dalszą walkę.