Hetmańska sesja

Opublikowano: czwartek, 12 maja 2011 - 08:21

W poniedziałek 16 maja pod hasłem „JAN TARNOWSKI – HETMAN WIELKI KORONNY I HETMANI RZECZYPOSPOLITEJ” odbędzie się sesja historyczno-naukowa organizowana przez Starostwo Powiatowe w Tarnowie i Urząd Miasta Tarnowa. W 2011 r. przypada 450. rocznica śmierci wybitnego męża stanu epoki renesansu oraz wielkiego ambasadora ziemi tarnowskiej.

Oprócz sesji naukowej m.in. w sierpniu tego roku pod Obertynem, miejscu w którym hetman Tarnowski stoczył zwycięską bitwę z hospodarem mołdawskim, odbędą się uroczystości organizowane przez powiat tarnowski i miasto Tarnów. Znajdzie się tam pamiątkowa tablica, do Obertyna pojedzie młodzież, otwarta zostanie również wystawa o rodzie Tarnowskich.

Program sesji naukowej „JAN TARNOWSKI – HETMAN WIELKI KORONNY I HETMANI RZECZYPOSPOLITEJ”
16 maja 2011 r. – Ratusz w Tarnowie – godz. 13.30

1) Wokół hetmańskiego mitu czyli śladami polskich victorii i klęsk XVI/XVII w.– dr hab. Andrzej Olejko, prof. UR (Uniwersytet Rzeszowski)

2) Urząd hetmański w czasach Jana Tarnowskiego – mgr Kazimierz Bańburski (Muzeum Okręgowe w Tarnowie)

3) Pierwsze lata wojny polsko-rosyjskiej (1609-1611) w relacji opinii hetmana Stanisława Żółkiewskiego –  dr hab. Edmund Juśko, prof. KUL (Katolicki Uniwersytet Lubelski)

4) Przewagi wojenne Jana Zamoyskiego Jana Zamoyskiego, hetmana i Kanclerza Wielkiego Koronnego – dr Jacek Feduszka/mgr Jerzy Kuśnierz (Muzeum Zamojskie w Zamościu)

5) Jan III Sobieski i jego sztuka dowódcza. – dr hab. Mirosław Nagielski, prof. UW  (Uniwersytet Warszawski)

6) Hetmani  Rzeczypospolitej Obojga Narodów – dowódcy czy administratorzy armii ? – prof. dr hab. Tomasz Ciesielski (Uniwersytet Opolski)

Jan Amor Tarnowski, hetman tarnowski był wielkim ambasadorem ziemi tarnowskiej. Urodził się w 1488 r. na zamku na Górze Świętego Marcina pod Tarnowem. Swoją karierę wojskową rozpoczął w kampanii 1508 r. podczas III wojny litewsko-moskiewskiej. W 1512 r. uczestniczył w bitwie z Tatarami krymskimi pod Łopusznem i Wiśniowcem oraz brał udział w wyprawie przeciw wojskom moskiewskim w 1514 r., walcząc m.in. w zwycięskiej bitwie pod Orszą. W 1518 r. przyszły hetman koronny Jan Amor Tarnowski wyruszył w podróż po Europie, Azji i Afryce. Zwiedził wówczas Ziemię Świętą, Grecję, Turcję, Egipt, Aleksandrię, Hiszpanię, Portugalię, Anglię, Francję, Niderlandy, Niemcy oraz Czechy. Na przełomie lat 1519 i 1520 powrócił do kraju i wziął udział w wojnie z Krzyżakami. Jako zwolennik koalicji antytureckiej w 1521 r. wziął udział w wojnie habsbursko-tureckiej. W kwietniu 1527 r. podczas sejmu krakowskiego obdarzono go godnością hetmana wielkiego koronnego. W 1528 r. przyjmował na swoim zamku króla Węgier Jan Zapolya, który przez pół roku ukrywał się na zamku Tarnowskiego przed Ferdynandem Habsburgiem. Jan Amor Tarnowski zasłynął jednak jako doskonały wódz i strateg, będąc autorem wielkiego zwycięstwa oręża polskiego w bitwie z hospodarem mołdawskim Piotrem Rareszem pod Obertynem w 1531 r. W sierpniu tego roku minie okrągła, 480. Rocznica tej wielkiej victorii, która zakończyła polsko-mołdawski konflikt o Pokucie.W 1535 r. podczas kolejnej wojny litewsko-moskiewskiej hetman Jan Tarnowski, dowodząc wojskami polskimi, zdobył Homel i Starodub. Dzięki tym zwycięstwom zyskał opinię niezwyciężonego wodza, a jego sława sięgała daleko poza granice Rzeczypospolitej. W 1535 r. król Zygmunt Stary mianował Tarnowskiego wojewodą krakowskim, a rok później kasztelanem krakowskim. Hetman koronny Jan Amor Tarnowski był pierwszym wodzem, który zasłynął jako reformator polskiej sztuki wojennej i autor zasad użycia jazdy na polu walki. W 1558 r. w Tarnowie opublikowane zostało sławne działo pt. „Consilium rationis bellicae”, czyli „Rada sprawy wojennej”. Hetman Tarnowski zasłynął także jako wielki budowniczy. W trosce o bezpieczeństwo na wschodzie państwa, Tarnowski lokował tam wiele miejscowości, nadając im charakter obronny. Najwięcej uczynił jednak dla Tarnowa, w którym dokonał przebudowy murów miejskich, zmieniając Tarnów w dobrze ufortyfikowane gród miejski. Ponadto przebudował zamek na Górze Świętego Marcina. Jego ulubioną rezydencją był jednak dwór w miejscowości Wiewiórka k. Dębicy. W wiewióreckim dworze Tarnowski spędził ostatnie lata swojego życia. Tam również zmarł 16 maja 1561 r.